Linux Wskazówki.

[linuxbest2024]

1. Nie mieszaj repozytoriów (nie dodawaj np. do Debiana testing repozytoriów sida czy stable albo czegoś innego, posypie się menedżer apt i aktualizację przestaną być możliwe).

2. Nie wiesz czegoś? Poszukaj najpierw na forum danej dystrybucji.

3. Na początek przygody z tym systemem nie instaluj Debiana Sid, Arch, Slackware czy Nutyx. Zacznij od czegoś prostszego np.Sparky Linux, Linux Mint, Zorin OS.

4. Instaluj wszystko menedżerem pakietów. Np. masz Debiana ? Używaj apt. Masz Archa? Używaj yay albo pacman.

5. Używaj dystrybucji z systemctl (systemd go ma) odpuść sobie antixa (Jest to świetne distro, ale ma runit i sysvinit)

6. Używaj często Timeshifta, jak grzebiesz w systemie.

7. Nie usuwaj środowiska graficznego i używaj w Debianie sudo apt autoremove rozważnie. Sprawdzaj, co ma zostać usunięte po wpisaniu komendy. Jeśli zobaczysz coś pokroju xfce4-plugin, xfc4e-power-manager, KDE itp. oznacza to, że nie powinieneś usuwać tych pakietów. Rozwalisz sobie pulpit. Zamiast tego zainstaluj ponownie pulpit cały z rozszerzeniami, aby polecenie sudo apt autoremove nie wyświetlało tych pakietów jako coś do usunięcia.

8. Jak ci WiFi nie działa, to sprawdź, jaki masz sprzęt (w sensie model Laptopa, jego konfigurację, datę produkcji itp.) i sprawdź wersje kernella i jak nie wiesz, którego kernella użyć to pytaj na forach linuksowych. Nowszy sprzęt to z reguły nowszy kernell.
W przypadku Debiana stable watro dodać repozytorium backports jak ma się nowszy sprzęt (2-letni i nowszy) i stamtąd zainstalować kernell bpo w najnowszej wersji. Obecnie jest to wersja (6.11.10 bpo amd64 dla procesorów 64-bitowych, czyli niemal dla wszystkich współczesnych maszyn)

9. Jak chcesz instalować Linuksa obok Windowsa, to moim zdaniem warto zrobić kopię zapasową danych z Windowsa. Zalecam przeznaczenie na instalację Linuksa ok. 40 GB wolnego miejsca.
Schemat partycjonowania następujący: partycja /boot/efi (jeśli urządzenie ma oprogramowanie UEFI, a zakładam, że 90% urządzeń takowe w dzisiejszych czasach posiada) ok.500 MB, partycja root (/)ok. 38 gb i reszta na /swap ew. zrobić partycję root (/) ok. 30 GB i ile kto chcę GB na partycję /home. Reszta jak w sposobie nr. 1.

10. Licz się z niestabilnością systemu zwłaszcza w przypadku archa testing, Debiana testing itp. Mogą być problemy z kluczami GPG czy problem z pobraniem któregoś pakietu i wiele innych. Bez forum czasem niestety nie da rady.

11. Nie bój się czytać forów linuksowych oraz zadawać tam pytań w celu rozwiązania problemów, jakie napotkasz w trakcie używania tego systemu.

12. Pamiętaj, że w Linuksie za większość błędów można podziękować albo temu, co używa terminala (czyli użytkownik przy klawiaturze) albo temu, kto wrzucił do repozytorium pakiet zawierający błędy itp. Narzędzia graficzne też mogą sprawiać problemy, dlatego polecam przed zmianą jakiegokolwiek ustawienia poszukać coś w internecie na temat konsekwencji jego zmiany.

13. Nie ograniczaj się z czasem do używania jednej dystrybucji. Instaluj i próbuj różne pulpity, dystrybucje.Z czasem będziesz mógł wykorzystać wszystkie atuty tego systemu.

14. Nie bój się Ventoy. Do sprawdzania dystrybucji to dobry sposób na wgranie wielu obrazów ISO na jednym pendrive.

15. To, że na live USB nie wykryje WiFi czy czegokolwiek innego to może być kwestia instalacji kernella przez LAN. Zwłaszcza na nowszych sprzętach są z tym problemy.

16. Jeśli zainstalujesz jakieś distro i coś ci nie działa, to wróć do minta, poczytaj o Linuksie więcej, poczytaj o pakietach, a potem wróć do ''trudniejszych'' dystrybucji.

17. Jeśli masz problemy z rozrywaniem obrazu na lżejszych środowiskach graficznych, to polecam zainstalować picom.

18. Pamiętaj, że na Linuksie nie ma Microsoft Office, programów od Adobe, np. Photoshopa i prawdopodobnie nigdy ich nie będzie.
19. Pamiętaj, że Wine to nie Windows. Do grania niestety Windows jest lepszy.

20. Pamiętaj, że na Linuksie są duże problemy ze sterownikami Nvidia. Instalacja ich to czasem droga przez mękę, dlatego na początek polecam instalować Minta, Sparky Linux itp. w których jest łatwiej zainstalować sterowniki do nvidii i innych kart graficznych.

21. Moim zdaniem dobrym środowiskiem graficznym na początek przygody z tym systemem jest pulpit pokroju KDE plasma, XFCE, Mate albo LXQt. Odpuść sobie na początku Qtile, OpenBox itp.

22. WAŻNE !!! NIE USUWAJ KERNELLA PRZEZ TERMINAL, A JEŚLI TO ROBISZ TO, UPEWNIJ SIĘ, ŻE MASZ WGRANY JAKIŚ INNY NA DANEJ DYSTRYBUCJI, A NAJLEPIEJ TO ZOSTAW KERNELL W SPOKOJU.JAKI ZAINSTALOWAŁEŚ, TAKIEGO UŻYWAJ.EW. KORZYSTAJ Z NARZĘDZI TYPU CACHYOS KERNELL MANAGER.

23. Pamiętaj o wpisaniu na początek w przypadku dual boota sudo nano /etc/default/grub, a następnie usunąć znak # ze wpisu GRUB_DISABLE_OS_PROBER=false, a następnie wpisz sudo grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg w celu zobaczenia przez grub linuksowy Windowsa, jeśli takiego będziesz miał wgranego. Jeśli nie ma wgranego programu os prober, to trzeba go zainstalować. Sposób instalacji dla wielu dystrybucji może się różnić.

24. Jeśli ktoś ma propozycję innych porad dla początkujących użytkowników bądź potencjalnych użytkowników Linuksa to podzielcie się z poradami w komentarzu. A na koniec najważniejsze ... Linux mimo wszystko to nie Windows i wymaga przede wszystkim samodzielności, myśleniu przed pisaniem i niestety uczenia się czy to z ArchWiki, czy książek o tematyce Linuksowej.

[melis]

Pomijam moje osobiste uwagi co do tego, to jednak błędy w pisowni i merytoryczne, warto by poprawić bo oczy chwilami bolą. Sam tytuł już krzyczy o pomstę. Nie ma przedpokoju dla tego typu "artykułów"?

[linuxbest2024]

Które podpunkty zmienić? Coś się dopiszę albo zmieni.Jaki tytuł byś zaproponował?

[linux4ever]

Które podpunkty zmienić? Coś się dopiszę albo zmieni.Jaki tytuł byś zaproponował?

Sądzę że wystarczy napisać Linux Wskazówki.

Przydały by się też akapity skoro piszesz porady dla innych.

Reszta według mnie nawet ok.

[pavbaranov]

Które podpunkty zmienić? Coś się dopiszę albo zmieni.Jaki tytuł byś zaproponował?

Na pewno 24 - dodaj o instalacji os-prober, albowiem sam wpis, o którym wspominasz niczego nie zdziała, jeśli tego programiku w systemie nie ma.
Wpis 18 - w takiej formule, w jakiej jest nie ma sensu. Nadto, skoro to jest tekst dla totalnych newbie, to sugestia stosowania programów z GIT jest delikatnie mówiąc bez sensu. Raz, że trzeba to skompilować, niejednokrotnie znać na zależnościach, doskonale wiedzieć, jakich potrzebuje kompilowany program, a jakie są dostępne w systemie, dwa - potem o to trzeba dbać, albowiem skutkiem jakiegoś upgrade systemu może nagle taka apka przestać działać i newbie będzie szukał dziury w całym, a jedyne remedium, to przekompilowanie programu. Dodatkowo, o ile robienie poprawnych paczek ze źródeł w takich dystrybucjach jak np. Arch jest banalnie wręcz proste, to ani deb, ani rpm nie należą już do tak łatwych. Sugerując komuś (w ogóle, nie dotyczy to newbie) używanie GIT, należałoby się pokusić o całkiem niezły tego opis z uświadomieniem, jak to w ogóle działa.
Ad 4 - Mając Archa - używaj pacman. Yay to apka do obsługi AUR, co dla newbie również nie jest dobrym pomysłem. Nadto do obsługi AUR polecam pak/pak-git od Damiana N. Zdecydowanie najlepsza nakładka i jedyna bodaj, co do której można być pewnym, że instalacja czegokolwiek spoza oficjalnych repozytoriów przebiegnie poprawnie (lub wcale) i systemu nie rozwali.
Ad 21 - Nie demonizowałbym. Z NVidią nie jest już tak źle, chyba, że na starszych systemach próbujemy używać najnowszych GPU lub odwrotnie - bardzo starych. Fakt - w zależności od dystrybucji - warto zerknąć w wiki dotyczącego tych kart i przeczytać wnikliwie, zwłaszcza co się może stać przy aktualizacjach (systemu/sterowników) i jak temu ewentualnie zaradzić.
Ad 12 - Nie tylko przez terminal można sobie zrobić kuku w systemie. Szereg ustawień można obecnie dokonać przez narzędzia graficzne i dopiero wówczas jest zonk, albowiem wiele z nich nie ostrzega o konsekwencjach.
PS1: Nie zachęcałbym aż tak - zwłaszcza newbie - do tych wszystkich forków, zwłaszcza takich jak np. Mint, które w ogóle nie dbają o core systemu, który tu ciągnięty jest bezpośrednio z Ubuntu, a w Mincie mają bardzo skromną wiedzę na ten temat.
PS2: Jedna - zasadnicza porada dla każdego użytkownika: poznaj swój system, poznaj co robi dana komenda, którą chcesz wydać, zrozum to - będziesz się cieszyć systemem przez lata.

[linuxbest2024]

''Nadto do obsługi AUR polecam pak/pak-git od Damiana N''.Będę musiał sprawdzić.Nigdy nie używałem.Dzięki za info.

[pavbaranov]

''Nadto do obsługi AUR polecam pak/pak-git od Damiana N''.Będę musiał sprawdzić.Nigdy nie używałem.Dzięki za info.

Zatem bierz stąd: https://github.com/polaur/new-branded/tree/master/pak lub https://github.com/polaur/new-branded/tree/master/pak-git lub z: https://gitlab.com/nycko123/pak bo w AUR jest program o tej samej nazwie, ale o kompletnie różnym zastosowaniu. PAK jest wrapperem na pacman, a dodatkowo ma mnóstwo innych możliwości (skrótowo masz w ostatnim linku).

[melis]

Nie zachęcałbym aż tak - zwłaszcza newbie - do tych wszystkich forków, zwłaszcza takich jak np. Mint

Dokładnie. Niestety Mint od dawien dawna jest polecany na start. Może ok, do samego liźnięcia. Prawda jest niestety taka, że Mint potrafi przedstawić zaniedbania devów w najmniej oczekiwanym momencie. I rzeczywiście, osobiście uważam, że Arch jest prostszy w obsłudze od Debiana. Rozpoznaj i włącz, przed instalacją Debiana, kartę WiFi czterema komendami. O budowaniu paczek nawet nie ma co wspominać, bo o ile uda się zbudować, to z konfiguracją i instalacją, już tak kolorowo nie jest. Poradnik zły nie jest, ale błędy w pisowni należy poprawić w pierwszej kolejności.

[linuxbest2024]

Nie zachęcałbym aż tak - zwłaszcza newbie - do tych wszystkich forków, zwłaszcza takich jak np. Mint

Dokładnie. Niestety Mint od dawien dawna jest polecany na start. Może ok, do samego liźnięcia. Prawda jest niestety taka, że Mint potrafi przedstawić zaniedbania devów w najmniej oczekiwanym momencie. I rzeczywiście, osobiście uważam, że Arch jest prostszy w obsłudze od Debiana. Rozpoznaj i włącz, przed instalacją Debiana, kartę WiFi czterema komendami. O budowaniu paczek nawet nie ma co wspominać, bo o ile uda się zbudować, to z konfiguracją i instalacją, już tak kolorowo nie jest. Poradnik zły nie jest, ale błędy w pisowni należy poprawić w pierwszej kolejności.

No moim zdaniem mint jest dla początkujących czyli na tzw. liźnięcie. Dlatego o nim wspomniałem a arch potrafi działać cuda.Sam go używałem przez rok i nie wszystko z aur da się dziś pobrać. Pobieranie np. Waterfoxa kończy się błędami. Trzeba wtedy pobierać z plików bin np. waterfox-bin.

[pavbaranov]

Gwoli ścisłości nie tyle pobrać z AUR, co zainstalować. Wersja z GIT nie będzie tu gwarantem powodzenia takiej instalacji. Tak, czy inaczej, ani AUR, ani GIT nie jest dla newbie.

[melis]

a arch potrafi działać cuda

Za pomocą usera, który nie używa go w sposób standardowy, owszem. A używanie AUR, nie należy do standardowej obsługi Arch.

[linuxbest2024]

moim zdaniem mint jest dla początkujących czyli na tzw. liźnięcie. Dlatego o nim wspomniałem a arch potrafi działać cuda.Sam go używałem przez rok i nie wszystko z aur da się dziś pobrać. Pobieranie np. Waterfoxa kończy się błędami. Trzeba wtedy pobierać z plików bin np. waterfox-bin.

a arch potrafi działać cuda

Za pomocą usera, który nie używa go w sposób standardowy, owszem. A używanie AUR, nie należy do standardowej obsługi Arch.

błąd:  nie udało się pobrać pliku 'wasi-libc++-19.1.6-2-any.pkg.tar.zst' z archlinux.cachyos.org : The requested URL returned error: 404
błąd:  nie udało się pobrać pliku 'wasi-libc-1:0+410+574b88da-2-any.pkg.tar.zst' z archlinux.cachyos.org : The requested URL returned error: 404
błąd:  nie udało się pobrać pliku 'wasi-libc++abi-19.1.6-2-any.pkg.tar.zst' z archlinux.cachyos.org : The requested URL returned error: 404
ostrzeżenie: too many errors from archlinux.cachyos.org, skipping for the remainder of this transaction

Przed chwilą próbowałem zainstlować przeglądarkę na cachy os używając yay -S waterfox. Takie rzeczy dzieją się w AUR od dłuższego czasu. Rok temu wszystko przez yay -S instalowałem i nie było żadnych problemów. A na koniec otrzymuje coś takiego z terminala:  Wystąpił błąd w build().
    Przerywam...
 -> błąd podczas budowania: waterfox-exit status 4
 -> Failed to install the following packages. Manual intervention is required:
waterfox - exit status 4

[melis]

Osobiście nie używam Cachy Os. Na EndeavourOs, Arch, co potrzebuję z Aur to działa - przeglądarek z AUR nie zwykłem używać. Chodzi o coś innego: AUR nie jest dla początkujących użytkowników, oraz nie jest nawet wspierany, jako oficjalna część systemu. Arch nie ma nic wspólnego z tym, że z AUR coś nie działa. Jeśli coś nie działa, to o ile problem nie leży po stronie pakującego, to jest to kwestia nie wiedzy usera.
A w tym przykładzie co podałeś, zdaje się kłopotem są repozytoria CachyOs. 404...

[pavbaranov]

błąd:  nie udało się pobrać pliku 'wasi-libc++-19.1.6-2-any.pkg.tar.zst' z archlinux.cachyos.org : The requested URL returned error: 404
błąd:  nie udało się pobrać pliku 'wasi-libc-1:0+410+574b88da-2-any.pkg.tar.zst' z archlinux.cachyos.org : The requested URL returned error: 404
błąd:  nie udało się pobrać pliku 'wasi-libc++abi-19.1.6-2-any.pkg.tar.zst' z archlinux.cachyos.org : The requested URL returned error: 404
ostrzeżenie: too many errors from archlinux.cachyos.org, skipping for the remainder of this transaction

Przed chwilą próbowałem zainstlować przeglądarkę na cachy os używając yay -S waterfox. Takie rzeczy dzieją się w AUR od dłuższego czasu.

A mówiłem, że AUR nie dla newbie :)
Paczki, które instalować chcesz nie są z AUR, a z "normalnego", archowego repo (tyle, że Ty masz podpięte CachyOS, a nie Archa). Nie instalują Ci się, bo najwyraźniej masz stare repozytoria udostępnione systemowi (zob.: https://archlinux.cachyos.org/). Zrób porządek z repozytoriami i winno być po tym kłopocie.

Jeśli chodzi o błąd z waterfox, to zgodnie z info na: https://aur.archlinux.org/packages/waterfox problemem jest... yay. Inna sprawa, że skoro to jakiś fork FF, to kompilacja tego może trwać bardzo długo, a zatem skoro jest paczka *-bin, to może lepiej ją używać?

PS: To już bardzo mocno odbiega od podstawowego wątku, niemniej jednak wskazuje na problemy, jakie newbie będzie mógł napotkać z kompilacją czegokolwiek, skądkolwiek (AUR, GIT, obojętne).

[linuxbest2024]

Dobra temat zamykam.Jeśli chodzi o AUR moim zdaniem najlepszym wyjściem jest próbowanie instalacji np. pakietu stacer-bin zamiast stacer.Temat zamykam.